8 maja 2019 r. w ramach zajęć dydaktycznych pt. „Kryminologia zła” studenci udali się w celach badawczych do Zakładu w Garbalinie pod Łęczycą.
Celem wizyty był pilotaż wywiadu z psychologiem więziennym pracującym na co dzień z więźniami długoterminowymi oraz wywiad swobodny ze skazanymi, którzy rozpoczęli 20 rok swojej kary długoterminowej.
Celem całego projektu dydaktyczno-badawczego jest zdobycie przez studentów wiedzy o wykonaniu kary wobec skazanych za zabójstwo z reguły na karę długoterminową powyżej 15 lat. Studenci poznają działanie systemu więziennego i codzienne życie skazanych czytając akta więzienne – swoiste kroniki osobistej historii więźniów oraz tych, którzy im towarzyszą.
Studenci poznają też praktykę wykonywania różnych zawodów związanych z tematem projektu: sędziów, biegłych sądowych, psychologów więziennych i wychowawców, a w końcu oficerów ochrony.
Podczas wizyty studyjnej w ZK w Garbalinie spotkaliśmy się z otwartym i profesjonalnym przyjęciem przez panią psycholog por. Aleksandrę Sęk oraz pana wychowawcę kpt. Piotra Głodka.
Zapoznaliśmy się z istotą pracy psychologa, która w realnym życiu więzienia ma swój własny słodko-gorzki smak i ciężar. Jest wielopłaszczyznowa, gdyż po pierwsze, psycholog pozostaje jednocześnie funkcjonariuszem; po drugie jest psychologiem i człowiekiem. Tych tożsamości uczy się przez całe swoje zawodowe życie. Naturalnie powodują one napięcia i stawiają psychologa w trudnych sytuacjach wyboru. Czy zachować poufność rozmowy i zaufanie skazanego? Czy przekazać z tej rozmowy informację ratującą życie skazanemu lub komuś innemu?
Zapoznaliśmy się też z wybranymi aspektami pracy wychowawcy jak ocena skazanego za zabójstwo w trakcie jego długoletniej kary – do jakich kryteriów się odnosi, jakie znaczeni Ema waga zbrodni i wymiar kary, czy ocena przekłada się na konkretne decyzje windujące bądź hamujące więźnia w systemie, któremu prawo nadaje progresywny charakter.
Wywiad ze skazanymi na przeszło 20.letnią izolację był udaną próbą zrozumienia takich zjawisk jak: podkultura więzienna ‘wczoraj’ i dziś, monotonia i niezwykłość więziennych dni, czas i nadzieja związana z jego upływem.
Taka 4.godzinna wizyta kompensuje i w jakiś sposób przewyższa 30.godzinny wykład w Sali uniwersyteckiej. Motywuje do poznawania więzienia oraz wykonania kary pozbawienia wolności z różnych perspektyw jak w obrazie 3D.
Oprac. dr Maria Niełaczna